Geçtiğimiz günlerde EMİRDAĞ AĞITLARI VE İKİ AVŞAR AĞIDI adlı yazımda değindiğim, notlarımı kaybettiğim için detaylarına erişemediğim bilgisiyle birlikte sunduğum bir ağıt mevcuttu.
Sonunda ağıdın sırrı çözüldü. 2001 yılında yaptığımı söylediğim Emirdağ ilçesine ait web sitesinde ziyaretçilere bildikleri ağıtları ve manileri gönderme çağrısı yapmışım. Alaköpek ağıdı da bana şu notla birlikte gelmiş:
Merhaba.Ben Hasan Kağan Yayla.Kelüsüklerden Mustafa Yürük’ün torunuyum.Emirdağı anlatan bir site hazırladığın için seni ne kadar tebrik etsem azdır.Gittikçe kaybolan büyük bir kültüre sahip çıktığın için seni kutlarım. Anneannem Zeliha Yürük’ün köpeğine yaktığı bir ağıt var… Annemin hatırlayabildiği bu kadar.Ağıt 1955-60 yıllarına ait olmalı. görüşmek üzere…
Ve işte Alaköpek ağıdının bana aktarılmış olan orijinal hâli:
Danına garşı uzanmış yatmış
Kötü Mağser buna ağı mı atmış?
Ala köpeğim de toprağa batmış,
Köpeğim köpeğim ala köpeğim,
Issız galdı gapımınan sokağım.
Nüzül insin gaymakamın garısı.
Ala köpek canlarımın yarısı.
Kemik getirirdi Orhan dayısı
Köpeğim köpeğim ala köpeğim
Issız galdı gapımınan sokağım.
Sözlük:
Dan: Ters, arka…
Kötü: Sıska, cılız, kısa anlamında, genelde unvan olarak kullanılan sıfat
Ağı: Zehir
Nüzül: Felç (Bu kelimenin geçtiği dizede köpeği sevmediğini tahmin ettiğimiz kaymakamın karısına beddua ediliyor.)
Canlarımın yarısı: Tahmin de edebileceğiniz üzere, sevgilerin en derinini ifade etmek üzere kullanılan bir sevgi deyimi.
Sözlü kültürümüz kaybolmasın, çok hoş bir iş yaptınız.