NEREDE GÜNEŞ ORAYA YERLEŞ
Fosil yakıt tüketiminin çevreye zarar vermesi, enerjinin pahalanması, taşınabilir cihazlara olan alışkanlığımızın artması -ve akıllı telefonların şarj dayanımlarının son derece kısa olması- güneş enerjisi çözümünü bizler için giderek daha cazip hale getirmekte. (Zira üç ay önce güneş enerjisi ile de şarj edilebilen taşınabilir bir şarj deposu alarak ben de cep telefonunu güneşten şarj edenler arasına katılmış bulunuyorum.)
Proaktif tasarımcılar da bu anlamda geleceğe hazırlanıyorlar tabi ki! Pek çok endüstri ürünleri tasarımcısı bir gün güneş enerjisini son derece verimli olarak kullanabileceğimiz varsayımıyla konsept tasarımlar geliştiriyorlar. Yani teknolojinin imkan verip vermediğine, ticari olarak üretilebilir ve pazarlanabilir olup olmadığına bakmaksızın, işlevine, kullanım kolaylığına ve estetik görünümüne önem vererek tasarladıkları ürün tasarımları. Bilimkurgu filmlerinde gördüğümüz eşyalar gibi: Henüz sadece “konsept” yani “kavram” olarak varlar.
Kyuho Song ve Boa Oh adlı tasarımcıların kavramsal olarak geliştirdikleri “güneş prizi” de bu konsept tasarımlardan birisi… Ancak bu konsept tasarım Song ve Oh’un tahminlerinin dışında bir etki yaratarak internette yaygınlaşan bir asparagasın konusu haline geldi. Bazı web siteleri ve Facebook sayfaları ürün ticari bir başarıymış gibi sunarken, ürünün önümüzdeki yıl piyasaya sürüleceğini iddia edenler de var. “Kapasitesi arttırılmaya çalışıyor” diye haber yapan web sitelerine de rastlamak mümkün. Oysa geliştiricinin kendisi şunu söylüyor:
“İlginiz için teşekkürler. Maalesef ürün hala konsept safhasında. Yakın gelecekte pillerin küçülmesi ve fotovoltaik panellerin güç üretim verimliliklerinin artması halinde ürün mümkün olabilir. Mevcut teknoloji ile sadece USB seviyesinde…”
Aslında buradan Kyuho Song’a da kötü bir haber vermek istiyorum: Fotovoltaik panel teknolojisi ne kadar gelişirse gelişsin yine de bu prizi üretmek mümkün olmayacak. Çünkü fotovoltaik olarak anılan mevcut teknolojiyle elde edilebilecek azami verim sadece %34’tür (Termodinamik yasaları daha fazlasına engel oluyor. Shockley-Quessier sınırı hakkında daha fazla bilgi elde etmek için tıklayın). Bu da 100 santimetre karelik, yani 10 cm’e, 10 cm’lik bir güneş panelinden elde edilebilecek azami gücün 3,4 W olduğunu söyler bize. 3,4 Watt ile resimde görünen prize uygun olan 220 V ile çalışan bir aleti çalıştırmak mümkün değildir.
Hatta ve hatta çok daha kötü bir haberi hem Song’a hem de okurlara vereyim: Bu verim %100 olsaydı bile o kadar küçük bir alana sahip güneş hücresi ile prize bağlayarak çalıştırdığımız ev aletlerini çalıştıramayız. “Güneşimizin metrekare başına sağladığı güç dünyalara yeter ama biz bundan yeteri kadar faydalanamıyoruz” gibi bir durum maalesef yok. Eğer olsaydı güneşe çıkmamızla tavuk gibi kızarmamız bir olurdu.
Sözün kısası: Song’un tasarımı konsept tasarım olarak kalmaya devam edecek :/