Entropol Kitap’ın düzenlediği Bilimkurgu Mikro Öykü Yarışması 2015 sona erdi. Birbirinden güzel öykülerin rekabet ettiği yarışmada dereceye girenleri belirlemek epey zor oldu.
Organizatörlerden birisi ve Entropol Kitap’ın temsilcisi olarak, şeffaflık adına yarışma sürecinin nasıl ilerlediğini kişisel olarak paylaşmak isterim.
Öncelikle yarışmaya 353 öykü geldi. Bunlardan 53 adedi imlanın düzeltilmesi halinde 280 karakteri aşması, bilimkurgu öykü olmaması, anlaşılmaması vb. gibi nedenlerle elendi. Ön elemeyi Özgün Muti ve ben gerçekleştirdik.
Daha sonra bu 300 öykü jüri üyelerine dağıtıldı. Jüri üyeleri, 20 öykü olmak üzere kendi finalistlerini belirlediler. Açıkçası ben herkesin hemen hemen aynı öyküleri seçeceğini beklerken, bir takım ortak öyküler olmakla birlikte, seçimler epey farklılık gösterdi. İlk aşama jüri değerledirmesinde 82 öykü finale kalmış oldu.
Bu 82 öyküyü değerlendirilmesinde Eurovision şarkı yarışmasında kullanılan sistemin bir benzeri kullanıldı. Jüri üyeleri 82 finalist öyküyü tekrar değerlendirerek, en beğendikleri 8 öyküye 12, 10, 8, 7, 6, 5, 4, 3 puanlarını dağıttılar. Daha sonra 3 adet öyküye 2 puan, 3 adet öyküye de 1 puan verdiler. Her öyküye verilen puanlar toplanıp, 82 öykü kendi içinde sıralandığında hem halk oylamasına sunulacak, hem de bu yıl içerisinde yayımlanacak olan seçkiye dahil edilecek öyküler belirlenmiş oldu.
Yani okur oylamasına sunulan on öykü içerisinde jürinin belirlediği üç öykü de vardı. Bu üç öyküyü bu listeden çıkarmadık. Yani bir öykünün aynı anda hem jürinin seçiminde yer alması, hem de okurun seçimi olması mümkündü. Hem niçin olmasın ki? Çoğunluğu bilimkurgu yazar ve editörlerinden oluşan jürinin seçimiyle halkın seçimi aynı öykü olabilirdi. Ne mutlu ki olmadı ve bu sayede dört öykü dereceye girdi.
Birden fazla oy kullanılmasını engellemek için Google hesabı ile giriş yapma, tek bir öykünün kötü niyetli bir şekilde daha fazla oylanmasını engellemek için de üç öyküye oy verilmesini zorunlu tuttuk. Bu oylama neticesinde her bir öykünün kaç oy aldığını gösteren resim aşağıdadır:
Okur oylaması sonuçları. (Büyütmek için tıklayın)
Nihayetinde oldukça başarılı bir yarışma oldu. Yarışma organizasyonunu birlikte yürüttüğüm Özgün Muti’ye, jüri üyeleri Hakan Tunç, Murat Başekim, Murat Çetinkaya ve Sinan İpek’e, yarışmayı destekleyen Fabilog ve Kayıp Rıhtım’a şahsım adına teşekkür ederim. Güzel sonuçlar veren, keyifli eserlerin ortaya çıkmasına ve tanıtılmasına vesile olan bir organizasyona imza attık. Türk edebiyatına kendimizce bir katkıda bulunmaya çalıştık.
Ayrıca tüm yarışma ekibi olarak oylarıyla neticeyi belirleyen herkese teşekkür ederiz.
Dün bir ihtiyaç üzerine Akbank müşterisi haline geldim ve doğal olarak da hem tabletime hem de telefonuma internet uygulamasını yüklemem gerekti. Google Play Market aracılığıyla Akbank Direkt Uygulamasını indirmek istediğimde konumumdan, fotoğraflarıma, kameramdan, mikrofonuma, cihaz çağrı bilgilerimden diğer uygulama bilgilerime, kısacası özel olan neyim varsa hepsine erişmek istediğini fark ettim. Indirmedim tabi.
Bu izinleri vermek demek, uygulamayı yönetenlerin sevgilimi günde kaç kez aradığımdan, işe saat kaçta gittiğime kadar bilmesi demek. Hatta bu verilere erişen birinin kameram ya da mikrofonum aracılığı ile beni dinlemesi, izlemesi bile olası.
Bunun üzerine twitter aracılığıyla kendilerine bu izinleri neden istediklerini sordum ve klasik bir paradoksal yanıtla karşılaştım: “işte”
Akbank’ın dahiane yanıtı…
Daha sonraki sorularıma da yanıt vermediler.
Hangi Banka ne istiyor?
Aşağıda herkes için tüm banka uygulamalarının isteklerinden oluşan bir galeri oluşturdum. İzin arsızı bankalar olarak Akbank, Garanti Bankası ve Kuveyt Türk öne çıkıyor. Bu bankalar telefonunuzdaki tüm kritik bilgilere erişmeyi talep ediyorlar.
Kolaylık olsun diye bankaların istedikleri izinleri aşağıdaki tabloya yerleştirdim. Dileyenler aşağıdaki ekran görüntülerinden teyit edebilirler.
Yukarıdaki tabloda hangi bankanın uygulamasının hangi izni talep ettiği yazıyor. Sıralamayı talep edilen izin sayısına göre gerçekleştirdim.
Tek bakışta tüm banka uygulamaları ve talep ettiği izinler (alfabetik)
Bu izinlerden en kritik olanlarının ne anlama geldiğini Google’ın kendisinden öğrendim. Kritik olanlar küçük yorumlarla buraya aktarıyorum. Hepsine bakmak sitemiyorsanız yazının sonuna devam edin…
Yani hangi uygulamayı ne kadar kullandığınız, sık ziyaret ettiğiniz web siteleri vb. bu uygulama tarafından okunabilir. “Bunun ne sakıncası var” diye sorabilirsiniz ama aslında dünya görüşünüzden, yaşam tarzınıza kadar pek çok şeyi öğrenebilmekeri açısından epey sakıncası var: İsteyen bankalar kilo takibi için bir program kullanıyorsanız, namaz saatlerini öğrenmek için bir ezan programına başvuruyorsanız veya “seks hikayeleri” okuyorsanız bunu öğrenebilirler.
Bu izne sahip olan uygulama telefon defterinizin tamamına erişebilir.
Bu erişime sahip olan uygulama sahipleri kimin kimle tanışıklığı olduğuna dair bir haritayı kolaylıkla oluşturabilirler. Bu sizin ağ toplumunda hangi ağa bağlı olduğunuzun doğrudan bir göstergesidir. Eşinizin dostunuzun telefon numaralarının da uygulama sahibinin eline geçmesinden bahsetmiyorum bile. “İlla ki böyle yapıyorlar” demiyorum ama size bir şeyler pazarlamak için sizi arayan bazı şirketlerin numaralarınızı nereden aldığını merak ediyorsanız eğer, bu bir yanıt olabilir.
Açıklamaya gerek bile yok. Takip ediliyorsunuz. Nereye, ne sıklıkta gidiyor, işe gidip gelirken hangi yolları kullanıyorsunuz, bu bilgiler istisnasız tüm bankalarca bilinebilir.
Bir uygulama, cihazınızın kısa mesaj (SMS) ve/veya multimedya mesajlaşma servisini (MMS) kullanabilir. Bu gruba kısa mesaj, resimli mesaj veya görüntülü mesajları kullanabilme özelliği dahil olabilir.
Kısa mesaj (SMS) alma
Kısa mesajlarınızı okuma (SMS veya MMS)
Kısa mesaj alma (MMS; resim veya görüntülü mesaj gibi)
Kısa mesajlarınızı düzenleme (SMS veya MMS)
SMS mesajı gönderme (ücret ödemeniz gerekebilir)
Kısa mesaj alma (WAP)
Eşinizin sizi aldattığını düşünüyorsanız bir dedektiflik şirketine değil, bankaların uygulamasını yöneten yazılım şirketine gidin. SMS’lerini okuyabiliyorlar nasılsa.
Bir uygulama, telefonunuzu ve/veya telefonunuzun çağrı geçmişini kullanabilir. Telefon erişimine aşağıdaki işlevler dahil olabilir:
Telefon numaralarına doğrudan çağrı yapma (ücret ödemeniz gerekebilir)
Çağrı kaydına yazma (örneğin: çağrı geçmişi)
Çağrı kaydını okuma
Giden çağrıları yeniden yönlendirme
Telefonun durumunu değiştirme
Müdahaleniz olmadan çağrı yapma
“Çağrı kaydını okuma” cümlesi sizi ürkütmedi mi? Telefon defterimizin tamamına erişen uygulamalar aynı zamanda kimleri ne sıklıkta aradığımızı, kimlerle uzun uzun konuştuğumuzu da biliyorlar… Haydi bakalım!
Cihazınızın ve içinde takılı olan SD kartın içeriğinde ne var ne yok hepsi bankalarınızca okunabilir. Evet, yanlış duymadınız. Eşinizle en mahrem görüntüleriniz dahi bu uygulamarca kolaylıkla okunabilir.
Bir uygulama cihazınızın kamerasını ve/veya mikrofonunu kullanabilir. Kamera ve mikrofon erişimine aşağıdaki işlevler dahil olabilir:
Fotoğraf çekme ve video kaydetme
Ses kaydetme
Video kaydetme
Gözlerinizin ne kadar büyüdüğünü görmek isterim… Evet; pek çok uygulama bu izni siz dilediğinizde sesli mesaj gönderin ya da bir arkadaşınıza fotoğrafınızı gönderebilin diye istiyor (Whatsapp ya da Instagram gibi…). Peki banka neden istiyor? Akbank’a sorduğum soruda bunun yanıtını alamamıştım. Arkadaşım Kerem Kaynar’ın espirili yorumu şöyle:
Sonuç ve Tüm Okurlara Çağrı
Çağımızda pazarlama faaliyetlerinin başarısı büyük ölçüde “bilgi” gücüne bağlı. Eskiden kadın, erkek, evli, bekâr, zengin, ortahalli, yoksul gibi basit demografik bilgilere dayanarak yapılan pazar bölümlendirmeleri, teknolojinin de etkisiyle artık “kilo verenler”, “Interstellar’ı izleyenler”, “Felsefeye ilgi duyanlar”, “Yakında nişanlanacaklar” şeklinde yapılabiliyor. Bu başarı da mahremiyetimize uzanan yollardaki bu deliklerden kaynaklanıyor.
(Daha geçenlerde Tuğsan Topçuoğlu, Yalansavar’da bu konulara değindiği şöyle güzel bir yazı kaleme almıştı. Merce Gözüküçük’ün Açık Bilim’de 2 yıl evvel daha genel bir şekilde ele aldığı yazıya ise şuradan ulaşabilirsiniz.)
“Big Data” dediğimiz büyük verilerin anonim olarak toplanması ve bu bilgilerin insanlığın gelişimine katkı sağlamak için kullanılması bir derece kabul edilebilir olsa da anonimliğin ne kadar gerçekleştiği sorusu önemli bir soru. Bu yüzden tüm okurlara çağrım şudur:
Madem bu konu bankalar vesilesiyle açıldı, bankalarınıza sosyal medya başta olmak üzere kullandığınız öncelikli iletişim kanalları aracılığıyla aşağıdaki soruları sorun:
Bu bilgileri niçin talep ediyorlar? Tam olarak yapmak istedikleri nedir?
Program teknik olarak hangi nedenlerden ötürü bu izinlere ihtiyaç duyuyor?
Banka kendi uygulamasını kendi mi kontrol ediyor? Yoksa dışarıdan hizmet mi alıyor?
Kendi kontrol ediyorsa personelinin, dışarıdan hizmet alıyorsa hizmet aldığı şirketin ve şirket personelinin kişisel verilerimizi kötü amaçlarla kullanmasına nasıl engel oluyor?
Google’ın programların satışını yaptığı Play Store ile kitapların satışını yaptığı Google Kitaplar’ı birleştirmesi sonucunda yeni bir dolandırıcılık yöntemi doğmuş gibi görünüyor. Telefon kullanmaktan pek anlamayan ya da dikkatsiz olanları avlamak üzere üretilmiş “program gibi görünen kitap” yöntemi. Aşağıdaki resme dikkatli bakın:
En çok satanlar listesinde üç tuhaf kitap…
Resimde en çok satan kitaplar görünüyor. Şüphesiz bu kitapların en çok satanlar listesine girme nedeni harikulade içerikleri değil, isimleri. Akıllı telefon kullanmaya yeni başlamış olan ya da ezelden beri kullanmasına rağmen program satın alma meselesini dikkatle gerçekleştirmeyen kimseler, “Youtube’dan Video İndirmek” için Google Play’e yazdıkları anahtar kelimeler sonrasında bu kitaplarla karşılaşıyor ve bunları program zannederek satın alıp indiriyorlar.
Dahası, okumayan bir millet olduğumuz için aşağıdaki yorumları da görmüyor olsalar gerek. Zira indiren bin pişman biçimde, neyin ne olduğunu da aşağıya yazmış zaten:
Çok geç bebeğim…
Bu yöntem dışarıdan ithal edilmiş gibi duruyor. Zira görünen o ki “Whatsapp” indirmek isteyenleri avlamak üzere kurulmuş bir tezgâh ezelden beri mevcut. Buyrun bunlar da Whatsapp programı gibi görünen ne idüğü belirsiz Whatsapp kitapları:
Whatsapp literatürü kütüphaneye dönmüş.
Satış bedelinin %50’sini komisyon ücreti olarak alan Google durumdan memnun ki bu hale müdahale etmiyor. Adeta seyrediyor. Pek çok insanın “dolandırıcılık” iddiasına karşın.
İşin kötüsü, e-kitap yayıncılığı yapmak isteyenlere de zarar veren bir şey bu. Burada dolandırıldıktan sonra kim tekrar Google Play’e girip güvenle kitap alabilir? Ayrıca üste çıkan bu zımbırtılar nedeniyle değerli e-kitaplar da aşağı sıralarda kalıyor.
Google… Üç beş kuruş için kendine bu kötülüğü etme istersen. Ne dersin?
We use cookies to enhance your experience while using our website. If you are using our Services via a browser you can restrict, block or remove cookies through your web browser settings. We also use content and scripts from third parties that may use tracking technologies. You can selectively provide your consent below to allow such third party embeds. For complete information about the cookies we use, data we collect and how we process them, please check our Privacy Policy
